KULTURA RELIGIJNA WOBEC ZMIAN SPOŁECZNYCH. STUDIUM PORÓWNAWCZE SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH (POLSKA – UKRAINA)

Murafa. Fot. Jacek Wajszczak

Termin kultura religijna dotyczy sposobu, w jaki religia wiąże się z życiem codziennym, środowiskiem lokalnym i pamięcią historyczną konkretnej grupy społecznej. Jej styl życia nadaje specyficzny charakter wierzeniom i praktykom religijnym, częściowo odpowiadający oficjalnej postaci religii wyznawanej, a niekiedy wyraźnie odmienny. Kulturę religijną tworzą więc kulty i praktyki, zwłaszcza te gdzie indziej nie obserwowane, miejsca, w których się je praktykuje, wraz z ich symboliką, język jak i sam sposób mówienia o sacrum, sposoby konstruowania obrazu świata oraz własnej tożsamości, wrażliwość etyczna, style ekspresji, jak na przykład śpiew i muzyka, wreszcie nastroje i atmosfera życia religijnego.

Obserwowaliśmy kulturę religijną w podolskiej miejscowości Murafa, w społeczności mieszanej wyznaniowo, w połowie katolickiej, w połowie – prawosławnej. Podpatrywaliśmy, jak toczy się życie religijne w erze migracji zarobkowych, Internetu i transnarodowych powiązań; jak zmienia się religijność w związku z procesami indywidualizacji kultury oraz globalizacji, w obliczu dominacji kultury popularnej, nacjonalizacji religii oraz jej uwikłania w państwowe polityki historyczne.

czytaj więcej.....

Badania prowadzone w ramach projektu:

• Marcin Skupiński "W poszukiwaniu ładu. Lokalne kosmologie wobec postradzieckiej rzeczywistości"
• Rafał Bieryło "Nadprzyrodzona Murafa. Transcendentne aspekty codziennej religijności"
• Євген Бойко "Відьомство: страх і потреба" (Jewgen Bojko "Wiedźmostwo: strach i potrzeba")
• Jan Lech "Hałas, tętent, łomot. Konflikt estetyczny na tle muzyki liturgicznej"
• Maria Sokołowska "Język a tożsamość. Społeczność katolicka wobec zmian językowych w Murafie"
• Katarzyna Kaczmarska "Związek Karty Polaka z wyznaniem oraz jej wpływ na tożsamość posiadaczy i relacje społeczne"
• Anna Ptaszyńska-Biały "Murafa – lokalne doświadczanie i konstruowanie przestrzeni"
• Яніна Соболевська "Сприйняття довколишнього простору" (Janina Sobolewska "Postrzeganie przestrzeni lokalnej")
• Magdalena Zatorska "Społeczność żydowska Szarogrodu i Murafy"
• Tamara Allina – realizacja filmu "Pod Płaszczem Matki Boskiej Murachowskiej"
• Jacek Wajszczak – "Fotografie"

Rezultaty badań były prezentowane na wystawie pt.: "Murafa i Klekotyna. Badania kultury religijnej (2011-2013). Ukraina, Podole, obw. winnicki, rej. szarogrodzki" w Pałacu Kazimierzowskim 16-30 marca 2014,  w Murafie, 20 lipca 2014 roku oraz w Winnicy, w Winnickim Państwowym Uniwersytecie Pedagogicznym im. Michajla Kocjubinskogo, od 20.09 do 20.12.2014 oraz podsumowane w artykułach opublikowanych w  „Kontekstach” 2015 (LXIX) nr 2 (310), s. 189-202. Promocja publikacji pod hasłem “Sceny z życia religijnego Murafy. Podole, Ukraina, 2012-2014” miała miejsce 11 grudnia 2015 roku w Pracowni “Duży Pokój”, ul. Warecka 4/6.

Konferencja “Badania porównawcze kultury religijnej w Europie Środkowo-Wschodniej”, 18 marca 2016, Warszawa.

Badania  realizowane z grantu Narodowego Centrum Nauki “Kultura religijna wobec zmian społecznych. Studium porównawcze społeczności lokalnych (Polska – Ukraina)” (Nr projektu 2011/03/B/HS3/00341) pod kierunkiem prof. dr hab. Magdaleny Zowczak we współpracy z Państwowym Uniwersytetem Pedagogicznym im. Mychajla Kociubinskiego w Winnicy.

Copyright: Autorzy