Magdalena Lubańska

Magdalena

Lubańska

adiunkt

Zakład Teorii i Badań Współczesnych Praktyk Kulturowych

sekretarz Rady Naukowej IEiAK UW

Magdalena Lubańska jest adiunktem w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego, kierownikiem zespołu badawczego Centrum Badań Antropologicznych nad Prawosławiem (www.etnologia.uw.edu.pl/cbanp). Zajmuje się problematyką synkretyzmu religijnego i relacji muzułmańsko-chrześcijańskich na terytoriach postoosmańskich (rytuały ofiarnicze, praktyki związane z uzdrowieniami, materialność religijna), a także kwestią epistemologicznych problemów związanych z reprezentacją islamu i chrześcijaństwa w literaturze antropologicznej. Prowadziła długotrwałe badania terenowe w południowej i południowo-zachodniej Bułgarii oraz na pograniczu polsko-ukraińskim. Autorka ksiażki Synkretyzm a podziały religijne w bułgarskich Rodopach (2012). Publikowała m.in. w “Ethnologia Balkanica”, “Ethnologia Polona”, “Byłgarski Fołkłor”, “Sprawy Narodowściowe”, “Slavia Meridionalis”, “Fundamenta Europea”, a także pracach zbiorowych.

Obszary zainteresowań

antropologia religii, epistemologiczne problemy związane z reprezentacją islamu i chrześcijaństwa w literaturze antropologicznej, (anty)synkretyzm religijny i relacje muzułmańsko-chrześcijańskie na terytoriach postosmańskich, uzdrowienia religijne, materialność religijna, sekularyzacja i postsekularyzm. Obszar badań: Bułgaria, Polska, Ukraina

Doświadczenie badawcze i dydaktyczne

Uzyskane stopnie naukowe i zatrudnienie

od 2010 adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW

2010 uzyskanie stopnia naukowego doktora nauk humanistycznych – specjalizacja: antropologia religii (Wydział Historyczny UW). Obrona rozprawy doktorskiej Synkretyzm i antysynkretyzm religijny w świetle koegzystencji muzułmanów (Pomaków) i prawosławnych w Rodopach Zachodnich w Bułgarii. Promotor: dr hab. prof. UW H. Magdalena Zowczak, recenzenci: prof. dr hab. Katarzyna Kaniowska, prof. dr hab. Jerzy Sławomir Wasilewski. Praca uzyskała bardzo dobre recenzje.

2003-2008 studia doktoranckie w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk

2006-2007 wykładowca w Katedrze Antropologii Kulturowej Collegium Civitas; laboratorium etnograficzne "Antropologia prawosławia"

2004-2006 wykładowca w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW; czterosemestralne laboratorium etnograficzne "Religijność 'ludowa' chrześcijan obrządku wschodniego na pograniczu polsko-ukraińskim"

2003 uzyskanie stopnia magistra etnologii w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW (dyplom z wyróżnieniem). Obrona pracy magisterskiej pt. "Soteriologia ludowa muzułmanów (Pomaków) i prawosławnych z regionu Czepelare w Bułgarii". Promotor: dr hab. prof. UW H. Magdalena Zowczak. Recenzent: prof. dr hab. Janusz Danecki.

2001-2003 studia magisterskie w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW

2001 uzyskanie stopnia licencjata etnologii w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. Promotor: dr hab. prof. UW H. Magdalena Zowczak. Obrona pracy "Przekonania religijne a poglądy polityczne u mieszkańców powiatu nowotarskiego".

1998-2001 studia licencjackie w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW

Dydaktyka

konwersatorium pt. Prawosławna ikonografia w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW (sem. letnie 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013)
konwersatorium: Antropologia uprzedzeń: islam a Zachód ( semestr zimowy 2011/2012, 2012/2013)
konwersatorium: Antropologia islamu (semestr letni 2011/2012, semestr zimowy 2012/2013), zajęcia prowadzone wspólnie z dr Karoliną Bielenin-Lenczowską i dr Iwoną Kaliszewska
seminarium licencjackie (semestr letni 2010/2011, 2011/2012, 2012/2013)
ćwiczenia Teorie kultury (semestr zimowy 2011/2012, 2012/2013)
konwersatorium Biblia i Koran w przekazie ustnym. Konteksty bałkańskie (semestr letni 2011/2012, 2012/2013)
konwersatorium Antropologia religii: sekularyzacja i islam, IEIAK UW (semestr letni 2010/2011)
laboratorium etnograficzne Antropologia prawosławia w Collegium Civitas (badania na Białostocczyźnie, styczeń 2006 – grudzień 2007)
laboratorium etnograficzne Religijność ludowa chrześcijan obrządku wschodniego na pograniczu polsko-ukraińskim w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW (styczeń 2004 – styczeń 2006: cztery semestry)

Publikacje

Książki

2012 "Synkretyzm a podziały religijne w bułgarskich Rodopach", 2012, Warszawa: WUW.

2005 "Narodna sotiriołogija na mjusjułmanite (pomacite) i prawoslawni ot rajona na Czepelare w Balgaria", Sofia [książka napisana na podstawie pracy magisterskiej pt. Soteriologia ludowa muzułmanów (Pomaków) i prawosławnych z regionu Czepelare w Bułgarii, 2003, praca dostępna w archiwum IEiAK UW, M.604].

2007 "Religijność chrześcijan obrządku wschodniego na pograniczu polsko-ukraińskim", praca zbiorowa (pod moją redakcją), Seria Studia Ethnologica, IEiAK UW i Wydawnictwo DiG, Warszawa

Artykuły

2016 "Healing Chains, Relationships of Power and Competing Religious Imageries in the Monastery of Saints Kosmas and Damian in Kuklen (Bulgaria)", „Journal of Ethnology and Folkloristics”, t 10, nr 1, s. 71-99, University of Tartu, the Estonian National Museum and the Estonian Literary Museum.

2014 "Kategoria 'sensualizmu' i 'nierozróżnialności' na przykładzie kultu 'cudotwórczej' ikony św. Menasa w bułgarskim monasterze w Obriadowci. Rewizja inspirowana prawosławną teologią ikony, "Prace Etnograficzne", t. 42, s. 1-15, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

2014 „Антропологични теории за религиозно-социалния живот на изповядващите православието в Източна и Югоизточна Европа“. Изследователски екип: Център за антропологични изследвания на Православието, „Balgarski folklor”/Bulgarian Folklore. Journal of Folkloristics, Ethnology and Anthropology”, t 40, nr 3, s. 317-324 (co-author: Agata Ładykowska).

2013 Prawosławie – „chrześcijaństwo peryferyjne”? O teologicznych uwikłaniach teorii antropologicznej i stronniczości perspektyw poznawczych antropologii chrześcijaństwa, „Lud”, t. 97, s. 195-219 (co-author: Agata Ładykowska).

2011 "Między agape a krwawą ofiarą.’ Kurban’ w życiu religijnym wyznawców prawosławia (Rodopy Zachodnie, Bułgaria)", “Slavia Meridionalis”, nr 11, s.303-320.

2009 "Religia sąsiadów-innowierców, w wierzeniach muzułmańsko-prawosławnej społeczności Rodop", s. 57-86 [w:] "W cieniu drzewa wiar. Studia nad kulturą religijną na pograniczach Slaviae Orthodoxae", praca zbiorowa pod red. Magdaleny Zowczak, Seria Studia Ethnologica, IEiAK UW i Wydawnictwo DIG, Warszawa

2008 "Izpołzwane na lecziteli drugowerci kato projawa na religiozen antisinkretizm (Prinos kym analiza na mjusjułmansko-hristjanski otnoszenja w Zapadnite Rodopi)", “Byłgarski fołkłor”. Isljam i narodni tradicii, z. 3-4, s. 63-78.

2008 "Postchrześcijaństwo i postjudaizm w teorii kultury Philipa Rieffa", „Slavia Meridionalis”, nr 8, s. 365-387.

2007 "Pomaks of the Western Rhodopes: between ‘adat’ and the ‘pure’ Islam", “Ethnologia Polona”, nr 28, s 125-139 (numer ukazał się w marcu 2011 roku). Czasopismo z listy ERIH, NAT.

2007 "Problemy etnograficznych badań nad religijnością" [w:] "Religijność chrześcijan obrządku wschodniego na pograniczu polsko-ukraińskim", red. Magdalena Lubańska, Warszawa, s.7-32 [książka będąca efektem prowadzonej przeze mnie grupy laboratoryjnej w IEiAK UW].

2007 "Narratives About Dissenter Neighbours and Their Place in the Cultural Strategy of Coexistence in the Western Rhodope Region of Bulgaria", „Ethnologia Balkanica” 11, s. 185-204 (czasopismo z listy ERIH, INT2).

2007 "The Neighbourhood in the System of Coexistence of Muslim-Christian Local Communities in Rhodopes, Bulgaria", „Sprawy Narodowościowe”, z. 31, s. 237-246.

2007 "Muzułmańska narracja o Adamie i Hawwie i jej rola w wartościowaniu religii własnej i cudzej" [w:]."Fundamenta Europaea", rocznik IV (2007), zeszyt VI/VII, r. 4, z. 6/7, 2007, s. 121-136, żred. Aleksander W. Mikołajczak, wydawnictwo TUM, Gnieznoś.

2007 "Sąsiedztwo w systemie koegzystencji muzułmańsko-prawosławnych społeczności lokalnych w Rodopach (Bułgaria)", "Sprawy narodowościowe", zeszyt 31, numer specjalny pod redakcją Jolanty Sujeckiej, Poznań-Warszawa.

Projekty badawcze

A. Kierownik grantu NCN "Sonata" pt. "Teorie antropologiczne wobec życia religijno-społecznego wyznawców prawosławia w społecznościach lokalnych Europy Wschodniej i Południowo-Wschodniej. Zespół badawczy Centrum Badań Antropologicznych nad Prawosławiem" (2011/03/D/HS3/01620)

termin rozpoczęcia: 13 sierpnia 2012

termin zakończenia: 12 sierpnia 2015

B. Główny wykonawca grantu promotorskiego MNiSW (NN10917633)

Tytuł projektu: "Synkretyzm i antysynkretyzm religijny w świetle koegzystencji muzułmanów (Pomaków) i prawosławnych w Rodopach Zachodnich w Bułgarii";

kierownik: dr hab. prof. UW H. Magdalena Zowczak;

czas realizacji: 2008-2010

Efekty realizacji projektu:

praca doktorska "Synkretyzm i antysynkretyzm religijny w świetle koegzystencji muzułmanów (Pomaków) i prawosławnych w Rodopach Zachodnich w Bułgarii". Promotor: dr hab. prof. UW H. Magdalena Zowczak, recenzenci: prof. dr hab. Katarzyna Kaniowska, prof. dr hab. Jerzy Sławomir Wasilewski.

Publikacje:

ksiązka pt. "Synkretyzm a podziały religijne w bułgarskich Rodopach", 2012, Warszawa: WUW
"Między agape a krwawą ofiarą. Kurban w życiu religijnym wyznawców prawosławia (Rodopy Zachodnie, Bułgaria)", „Slavia Meridionalis” nr 11, 2011, red. dr hab. prof. UW Grażyna Szwat-Gyłybowa i dr Lillla Moroz-Grzelak, Warszawa, s. 303-320.
"Pomaks of the Western Rhodopes: between ‘adat’ and the ‘pure’ Islam", “Ethnologia Polona”, nr 28, 2007, red. prof. Mirosława Drozd-Piasecka, s. 125-139 (numer ukazał się w marcu 2011 roku), ERIH, NAT.
"Religia sąsiadów-innowierców, w wierzeniach muzułmańsko-prawosławnej społeczności Rodop" [w:] "W cieniu drzewa wiar. Studia nad kulturą religijną na pograniczach Slaviae Orthodoxae", red. prof. Magdalena Zowczak, Warszawa 2009, s. 57-86.
"Izpołzwane na lecziteli drugowerci kato projawa na religiozen antisinkretizm (Prinos kym analiza na mjusjułmansko-hristjanski otnoszenja w Zapadnite Rodopi)", “Byłgarski fołkłor”. Isljam i narodni tradicii, z. 3-4, red. G. Łozanowa, BAN, Sofia 2008, s. 63-78.

Projekty badawcze realizowane w ramach współpracy z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej UW i Centrum Badań nad Mniejszościami i Stosunkami Międzykulturowymi w Sofii (IMIR) - badania terenowe, kwerendy biblioteczne, konsultacje naukowe:

BUŁGARIA – Centrum Badań nad Mniejszościami i Stosunkami Międzykulturowymi (IMIR); VI 2002 – IX 2002 – badania terenowe w Rodopach Centralnych, konsultacje z etnologami bułgarskimi. Wyniki badań zostały opublikowane w wydanej w 2005 przez IMIR w serii DEBIUTY książce pt. Narodna sotiriołogija na mjusjułmanite (Pomacite) ot regiona na Czepelare w Byłgarija mojego autorstwa.
UKRAINA/ POLSKA, I 2004 – IX 2005 – cztery wyjazdy terenowe w region Polski południowo-wschodniej i zachodniej Ukrainy w ramach prowadzonego przeze mnie laboratorium etnograficznego w IEiAK dla studentów 1-3 roku studiów licencjackich. Wyniki badań opublikowane zostały w książce pod moją redakcją: Religijność chrześcijan obrządku wschodniego na pograniczu polsko-ukraińskim, Wydawnictwo DiG i Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, Seria Studia Ethnologica, 2007.
BUŁGARIA – Centrum Badań nad Mniejszościami i Stosunkami Międzykulturowymi (IMIR); lato 2005, współpraca indywidualna, patronat Centrum nad moimi badaniami terenowymi w Rodopach Zachodnich. Badania terenowe do pracy doktorskiej.
POLSKA, V, IX 2005 – wyjazdy terenowe do Hajnówki w ramach prowadzonego przeze mnie w Collegium Civitas laboratorium etnograficznego "Antropologia prawosławia".
BUŁGARIA – Centrum Badań nad Mniejszościami i Stosunkami Międzykulturowymi (IMIR); Muzeum miasta Smoljan, Instytut Folkloru BAN; lato 2006, współpraca indywidualna, patronat tych instytucji nad badaniami terenowymi w regionie Rodop Zachodnich w Bułgarii, kwerenda biblioteczna i konsultacje z bułgarskimi naukowcami w Sofii – m.in. dr Galina Łozanowa (BAN), dr Antonina Żeljazkowa (IMIR), prof. Cwetana Georgiewa (Uniwersytet Sofijski), prof. Ewgenia Iwanowa (Now Byłgarski Uniwersitet), prof. Asen Balikci. Badania terenowe do pracy doktorskiej.
BUŁGARIA – Centrum Badań nad Mniejszościami i Stosunkami Międzykulturowymi (IMIR), Instytut Folkloru BAN; V 2009: wyjazdy badawcze w region Rodop Zachodnich w Bułgarii, kwerenda biblioteczna i konsultacje z bułgarskimi naukowcami w Sofii m.in. dr Galina Łozanowa (BAN), dr Antonina Żeljazkowa (IMIR), prof. Cwetana Georgiewa (Uniwersytet Sofijski), prof. Ewgenia Iwanowa (Now Byłgarski Uniwersitet). Badania terenowe do pracy doktorskiej.

Konferencje, seminaria, wykłady gościnne

wygłoszenie wspólnie z Agatą Ładykowską referatu pt. "Orthodox Christianity: on the peripheries of Christianity, anthropological theory, and the persistence of the Protestant bias" na międzynarodowej konferencji Religions: Fields of Research, Methods and Perspectives zorganizowanej przez Instytut Religioznawstwa UJ, Kraków (10-13.09.2012)
wygłoszenie referatu pt "Religious syncretism and cultural misunderstandings in Muslim-Christian local communities in Western Rhodopes (Bulgaria)" w ramach panelu "Multi-religious rituals: performativity. ambivalence, and the need to cope with uncertainty" na konferencji EASA "Uncertainty and disquite", Uniwersytet Nanterre, Paryż (10-13 lipca 2012)
Wygłoszenie referatu pt. "Defining the Sacred in a Secular Age. Emile Durkheim’s versus Philip Rieff’s Theories of Sacred and Social Orders" w ramach udziału w międzynarodowej konferencji pt. Dangerous liaisons. Theology. social Sciences and modernity (12.04.2012, Warszawa) organizowanej przez Instytut Socjologii UW oraz Centrum Myśli Jana Pawła II
Wygłoszenie referatu Sąsiedztwo w systemie koegzystencji muzułmańsko-prawosławnej społeczności lokalnej w Rodopach (Bułgaria) w ramach udziału w warsztacie edukacyjnym Terytorializm i tożsamość (Warszawa, 28-30.11.2005). Organizator: Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej Polskiej Akademii Nauk oraz Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego.
Wygłoszenie referatu Muzułmańska narracja o Adamie i Hawwie i jej rola w wartościowaniu religii własnej i cudzej. Konferencja: Biblia Slavorum Apocryphorum. I Vetus Testamentum, (Łódź, 19-21.10.2006). Organizator: Katedra Slawistyki Południowej Uniwersytetu Łódzkiego.
Przygotowanie wraz z dr. Glennem Bowmanem z University of Kent i dr Bożeną Bielenin-Lenczowską z IEiAK UW programu panelu Mutuality and Difference in Multireligious Local Communities: the Politics of Neighbourliness na konferencję Experiencig Diversity and Mutuality (Ljubljana, 26-29.08.2008). Organizator: European Association of Social Anthropology.

Inne wystąpienia naukowe:

Wykład Muzułmańscy pielgrzymi w prawosławnym »miejscu świętym« z perspektywy badań nad synkretyzmem religijnym (przykład z terenów bałkańskich) w ramach XV Festiwalu Nauki (Instytut Etnologii Antropologii Kulturowej UW, 20.09.2011).
Wykład Sąsiad innowierca w muzułmańsko-prawosławnych społecznościach lokalnych w Rodopach w Bułgarii w ramach X Festiwalu Nauki (księgarnia Tarabuk w Warszawie, 19.09.2006).
Współpraca z Instytutem Slawistyki Zachodniej i Południowej UW w ramach projektu Slawista w przestrzeniach kultury koordynowanego przez dr Magdalenę Bogusławską i mgr Annę Kobylińską. Wygłoszenie wykładu Wprowadzenie do warsztatu etnograficznego. O badaniach prowadzonych w muzułmańsko-prawosławnych społecznościach lokalnych w Rodopach (Bułgaria) (12.10.2008). Projekt realizowany był w ramach Funduszu Innowacji Dydaktycznych, finansowanego przez Unię Europejską.

Nagrody i stypendia

2008: stypendium Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej – program Start (za osiągnięcia w dziedzinie etnologii). Ze względu na urlop macierzyński nie starałam się o przedłużenie stypendium na rok kolejny;

2004-2008: stypendium w Szkole Nauk Społecznych przy Instytucie Filozofii i Socjologii PAN przyznawane corocznie na podstawie konkursu;

2005: Książka Narodna sotiriołogija na mjusjułmanite (pomacite) i prawoslawni ot rajona na Czepelare w Balgaria, Sofia 2005, seria Young Authors, Wydawnictwa IMIR (Bułgaria). [Książka napisana na podstawie pracy magisterskiej. Praca jako jedyna znalazła się w serii przeznaczonej dla prac doktorskich]

2003: dyplom z wyróżnieniem na podstawie obrony pracy magisterskiej Soteriologia ludowa muzułmanów (Pomakow) i prawosławnych z regionu Czepelare w Bułgarii (recenzent: prof. Janusz Danecki).