Zniewalający urok prostych pomysłów. Filmy Iris Zaki

Sławomir Sikora
Rok wydania: 
2023
Tytuł książki / czasopisma: 
Miasto Mozaika. Opis kulturowy, red. A. Krupa-Ławrynowicz, K. Orszulak-Dudkowska

Artykuł jest analizą twórczości izraelskiej filmowczyni Iris Zaki. Jej kolejne filmy (My Kosher Shifts, Women in Sink, Unsettling) podejmują coraz trudniejsze politycznie i etycznie problemy dotyczące świata Żydów oraz relacji żydowsko-palestyńskich, a prezentowane kolejno tematy to żydowski ultraortodoksyjny hotel w Londynie, palestyński zakład fryzjerski, którego klientkami są zarówno Żydówki, jak i Palestynki, oraz głos nowego pokolenia Żydów zamieszkujących w osiedlu założonym na dawnych ziemiach palestyńskich. Ważnymi tematami są kwestie tożsamości, etniczności, religii, ale też różnicy i relacji.

Szczególnie w dwóch pierwszych filmach warto zwrócić uwagę na usytuowanie Zaki jako osoby pracującej (recepcja, pomoc fryzjerska) – pozwala ono na wytworzenie ciekawej relacji między podmiotami, z którymi Zaki prowadzi rozmowy, a także redefiniuje relacje hierarchiczne. Zaki swoją metodę filmowania nazwała abandoned camera. Przypomina ona tradycyjną fly-on-the-wall, ale tu znajduje dodatkowe uzasadnienie – „porzucając kamerę” i „wychodząc” przed nią, Zaki w centrum filmowania stawia ucieleśnioną relację-rozmowę.

Artykuł w publikacji odnaleźć można na stronach: 307-322

Otwarty dostęp (PDF) całej książki