Emiczne przeświadczenia ontologiczne a teologiczne uwikłania antropologicznej teorii religii

Interdyscyplinarny Zespół Badań Postkolonialnych zaprasza na spotkanie poświęcone kwestii epistemologicznego uprzywilejowania protestanckiej i katolickiej wrażliwości religijnej w antropologicznej teorii, które utrudnia, czy wręcz uniemożliwia dopasowanie jej do niewspółmiernych z nią przeświadczeń ontologicznych. 

Prowadząca spotkanie Magdalena Lubańska, powołując się na wybrane głosy antropologów mierzących się z  problemem „ekluzywności” antropologicznej teorii, zwróci uwagę na wbudowane w nią zachodniocentryczne założenia poznawcze trudno poddające się dekolonizacji. Szczególna uwaga poświęcona będzie antropologicznym poszukiwaniom takich sposobów interpretowania „sprawczości” przedmiotów i substancji, które byłyby adekwatne wobec ujęcia emicznego, w ramach którego uchodzą one za obdarzone nadnaturalną mocą.

Mając na uwadze to, że wyróżnikiem antropologii społecznej jest zwrotność relacji między teorią a doświadczeniem terenowym, tłem rozważań i dyskusji będą materiały pozyskane przez Lubańską podczas badań terenowych, prowadzonych w latach 2012-2017 wśród wyznawców prawosławia w Bułgarii.  

Polecane lektury (dostępne pod linkiem): 

• Talal Asad, The Construction of Religion as an Anthropological Category, [w:] Genealogies of Religion. Discipline and Reasons of Power in Christianity and Islam, Baltimore, London: John Hopkins University Press 1993, ss. 27-54
• Webb Keane, Signs are not the Garb of Meaning: On the Social Analysis of Material Things, [w:] Materiality. Ed. D. Miller, Durham, London: Duke University Press 2005, ss. 182-205.
• Magdalena Lubańska, Healing Chains. Relationships of Power and Competing Religious Imaginaries  in the Monastery of St Cosmas and Damian in Kuklen (Bulgaria), “Journal of Ethnology and Folkloristics”, 2016, 10 (1), 71-99.
• Magdalena Lubańska, Healing Fabrics in Contemporary Practices of Bulgarian Pilgrims and Their Liturgical, Iconographic and Theological Entanglemens with Byzantine Religious Sensorium,  “Journal of Orthodox Christian Studies”, 2021,  4(1),  43-68

Magdalena Lubańska — antropolożka społeczna, adiunktka w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UW, absolwentka Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN, stypendystka Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej, autorka m.in. książek: Praktyki lecznicze w prawosławnych monasterach w Bułgarii. Perspektywa antropologii (post)sekularnej (WUW, 2019) oraz Muslims and Christians in the Bulgarian Rhodopes. Studies on Religious (anti)syncretism (De Gruyter Open 2015), współreżyserka i współscenarzystka filmu dokumentalnego Nie sądzić (2017) oraz współscenarzystka filmu Wielki strach (2019). W ostatnich latach zajmuje się kwestią (post)pamięci przemocy II wojny światowej i powojnia na podkarpackiej prowincji.