Nagranie spotkania Tradycyjnie zaangażowani. Współpraca etnologów ze społecznością lokalną

Mówi się, że każdy musi zaznać w życiu nieco goryczy. Niektórzy ludzie mają złe horoskopy, inni przegrywają na giełdzie. […] Ale Indianie zostali przeklęci, jak żaden inny lud w historii. Indianie mają antropologów.

Vine Deloria Jr

Czy obecność antropologów musi stanowić dla lokalnej społeczności źródło cierpień? Jak bywała dawniej i jak dziś bywa uwarunkowana metodologicznymi i politycznymi przekonaniami badaczy? Jak etnologia może pomóc w działaniach na rzecz mniejszości? Jak to jest być etnologiem - tubylcem?

Na te i inne pytania szukaliśmy odpowiedzi, odnosząc się między innymi do przypadku Wilamowic oraz okolic Bielska Podlaskiego.

Gośćmi spotkania byli:

dr Nicole Dołowy-Rybińska, Instytut Slawistyki PAN

dr Mariusz Filip, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM

Bartłomiej Chromik, Artes Liberales UW

Tymoteusz Król, Stowarzyszenie Wilamowianie

Tomasz Sulima, Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach

Spotkanie prowadziła dr Helena Patzer, Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej UW

dr Nicole Dołowy-Rybińska, studiowała i obroniła doktorat w Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim, obecnie jest adiunktem w Instytucie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Zajmuje się problematyką europejskich mniejszości kulturowych i językowych oraz strategiami ochrony zagrożonych języków. Autorka m.in. książek Kaszubi z Pomorza (2010) oraz Języki i kultury mniejszościowe w Europie. Bretończycy, Łużyczanie, Kaszubi (2011).

dr Mariusz Filip, antropolog społeczny, adiunkt w Instytucie Etnologii i Antropologii Kulturowej UAM. Przedmiotem jego zainteresowania są procesy tożsamościowe współczesnych grup religijnych oraz historycznych grup kulturowych. Prowadził badania terenowe wśród neopogan słowiańskich w Polsce i wśród eks-Słowińców w Niemczech. Autor książki "Od Kaszubów do Niemców. Tożsamość Słowińców z perspektywy antropologii historii" (2012).

Bartłomiej Chromik, doktorant Artes Liberales UW, absolwent SGH (Metody ilościowe w ekonomii i systemy informacyjne) i etnologii na Uniwersytecie Warszawskim. Kieruje projektem badawczym "Dokumentacja językowego i kulturowego dziedzictwa Wilamowic". Dotychczasowe badania prowadził na terenie ukraińskich Karpat i zachodniej Małopolski.

Tymoteusz Król, Od lat zajmuje się badaniem i dokumentacją języka wilamowskiego. Działa w Akademii Wilamowiciana, założonej na Uniwersytecie Warszawskim. Wraz z Uniwersytetem w Rejkiawicku opracowuje gramatykę wilamowską. Działa w projektach rewitalizujących ginące języki i dialekty. Pierwszy zarejestrował język wilamowski w światowych organizacjach UNESCO i Ethnology. Autor książek w języku wilamowskim, społecznik i animator życia kulturalnego miasta. Student etnologii na Uniwersytecie Warszawskim. Właściciel kolekcji strojów wilamowskich oraz prywatnego archiwum dotyczącego dziejów miasteczka.

Tomasz Sulima - etnograf, związany z Muzeum Małej Ojczyzny w Studziwodach. Interesuje się tradycyjną kulturą pogranicza podlasko-poleskiego. Posługuje się trzema dialektami języka podlaskiego oraz gwarą języka białoruskiego. Lokalny działacz, animator kultury, szef Stowarzyszenia Dziennikarzy Białoruskich oraz radny miasta Bielsk Podlaski.

Spotkanie odbyło się w ramach projektu „Antropologia dziś - otwarte seminaria naukowe” finansowanego ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Projekt jest realizowany przez Stowarzyszenie „Pracownia Etnograficzna” im. Witolda Dynowskiego we współpracy z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej UW. Działanie było częścią projektu pn. "Pracownia Duży Pokój. Kulturalna Spółdzielnia Obywatelska" dofinansowanego ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich FIO. Lokal przy ul. Wareckiej 4/6 jest wykorzystywany na cele kulturalne dzięki pomocy Dzielnicy Śródmieście m.st. Warszawy.