Postsekularne w dekolonialnym przepracowywaniu sowieckiej przeszłości

Punktem wyjścia dla moich rozważań są dwa memorialne kompleksy czasów sowieckich i ich postsowiecka metamorfoza. Pierwszy, the Maarjamäe memorialny kompleks, w którego skład wchodzą obelisk upamiętniający Bolszewików, pomnik wojenny z czasów sowieckich, pomnik Estończyków walczących o wolność Estonii oraz memoriał ofiar represji sowieckich. Drugi, Pomnik Memoriał Zaisan znajduje się w Ułan-Bator. To pomnik wdzięczności narodu mongolskiego dla narodu sowieckiego, w którego skład obecnie wchodzi centrum handlowe, park dinozaurów, a obok znajduje się park Buddy i planowane jest muzeum ofiar represji sowieckich. Podczas gdy elementy memorialnych kompleksów wybudowane w czasach sowieckich są zachowane w tej samej stylistyce i służyły podobnym rytuałom, miały budować tożsamość „uniwersalnego” człowieka sowieckiego, ich postsowiecka metamorfoza przebiega według odmiennego scenariusza. Jak pokażę w wystąpieniu proces desowietyzacji nie jest prostym powrotem do przed-sowieckiego, ale powolnym, postsekularnym przepracowywaniem sakralnego charakteru sowieckiego pomnika, po to by osłabić jego kolonialny charakter i zbudować własną postkolonialną tożsamość.  

Zuzanna Bogumił jest adiunktem w Instytucie Archeologii i Etnologii PAN; specjalizuje się w studiach nad pamięcią, obecnie zajmuje się badaniami postkolonialnymi i post-zależnościowymi, oraz tematyką migracji wojennych. Obecnie koordynuje trzy projekty: Przekraczanie granic, budowanie murów. W stronę etnografii rosyjskiej wojennej mobilizacji, projekt jest finansowany przez NAWA, nr BPN/GIN/2022/1/00082/DEC/1; Post-secular approach to memory processes in Central-Eastern Europe, projekt jest finansowany przez Visegrad Fund ID 22230096; oraz Pamięć o Represjach Sowieckich na Post-Wielokolonialnym Rosyjskim Dalekim Wschodzie, projekt NCN 2020/39/B/HS6/02809. Bogumił jest autorką lub współautorką kilku książek w tym: More than Alive: The Dead, Orthodoxy and Remembrance in Post-Soviet Russia (with T. Voronina, Peter Lang, 2023), Gulag Memories: The Rediscovery and Commemoration of Russia’s Repressive Past (Berghahn Books, 2018); Milieux de mémoire in Late Modernity: Local Communities, Religion and Historical Politics (with M. Głowacka-Grajper, Peter Lang, 2019), oraz współedytorką: Memory and Religion from a Postsecular Perspective (with Yuliya Yurchuk, Routledge 2022).