Podsumowanie grup laboratoryjnych: Podhale / Odra / alternatywy rolnicze

Prezentować będą trzy grupy:

10.00-10.15 - Powitanie
10.15-12.00 - Dynamika wyobrażeń społecznych - grupa pod kierunkiem Anny Malewskiej-Szałygin
12.15-13.45 - Alternatywy rolnicze w kontekście współczesnych przemian na wsi - grupa pod kierunkiem Agaty Hummel i Amandy Krzyworzeki
14.00-15.30 - Odra – życie, katastrofa, nadzieja? Zamieszkiwanie kryzysu ekologicznego - grupa pod kierunkiem Małgorzaty Owczarskiej

1. Projekt laboratoryjny dotyczący „Dynamiki wyobrażeń społecznych” realizowany był latach 2023-2024, we wsiach powiatu Nowy Targ, na Podhalu. Efektem badań terenowych prowadzonych metodami etnograficznymi przez dziesięcioosobową grupę studencką są obserwacje i wywiady otwarte.
Rozmowy z mieszkańcami wsi i targowiska w mieście powiatowym dotyczyły uchodźców wojennych z Ukrainy, których bardzo wielu przyjęto i zakwaterowano w tym regionie. Interesowały nas procesy opisywania i wartościowania relacji z uciekinierami z Ukrainy; wytwarzania i negocjowania konstruktów tożsamościowych; łączenia wyobrażeń z praktykami pomocowymi. W czasie kolejnych pobytów w terenie staraliśmy się uchwycić zmienność i kontekstowość procesualnie rozumianych imaginariów społecznych (Taylor 2010).

Prace uczestników:
Maria Bigoszewicz, Praca jako kategoria oceniania migrantów na Podhalu
Julia Duczmal, Podhalańskie konstruowanie męskości w kontekście wojennym
Anatol Dziarski, Podhalańskie wspólnoty - podobieństwa i różnice w kontekście pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy
Barbara Gurnik, Wyobrażenia o Ukrainkach jako część konstrukcji tożsamościowych kobiet z Podhala
Magdalena Jochymek, Dziecięce kadry rzeczywistości, czyli wyobrażenia uczniów z pow. nowotarskiego, nt. sytuacji związanych z przyjazdem uchodźców z Ukrainy
Marta Majewska, Targowe dyskursy spiskowe (nie wiem czy będzie prezentować)
Joanna Malinowska, Wpływ pamięci o rzezi wołyńskiej na wizerunek Ukraińców i na podejmowane na Podhalu działania pomocowe
Julia Szala, Podhalańskie wyobrażenia o uchodźcach wojennych z Ukrainy w porównaniu do uchodźców z krajów pozaeuropejskich
Jerzy Worch, Pomoc uchodźcom wojennym z Ukrainy jako element konstrukcji autobiograficznych

2. Badania grupy laboratoryjnej Alternatywy rolnicze w kontekście współczesnych przemian na wsi prowadzone były w okolicach Grzybowa, w województwie mazowieckim, w gminie Słubice. Na terenie gminy oraz gmin sąsiadujących znajduje się sporo gospodarstw ekologicznych powstałych w wyniku wpływu Stowarzyszenia Ziarno prowadzonego przez naszych gospodarzy z Uniwersytetu Ludowego w Grzybowie. Projekt miał na celu analizę alternatyw rolniczych, takich jak rolnictwo ekologiczne, czy ruchy nowo-chłopskie w kontekście współczesnej wsi, która coraz bardziej się wyludnia i przekształca w miejsce rozwoju przemysłowej produkcji rolnej lub w atrakcję turystyczną.
Niemniej, w toku badań wyłoniły się także inne tematy: kwestie polityczne (protesty rolników, stosunek do UE, polityki publiczne), kwestie ekonomiczne (łańcuchy dostaw, praca na ziemi), a także stosunek do zwierząt czy kwestie pamięci.

Uczestnicy i uczestniczki: Nina Feceneć, Tymon Jurczak, Antonina Lisicka, Emilia Mazurek, Konrad Melak, Adam Mikulski, Julia Róg, Gaja Trojanowska

Tytuły wystąpień (po kolei):
Nina: Ekologiczny Uniwersytet Ludowy i jego wpływ na młode pokolenie ekorolnicze.
Julia: Grząska ziemia. Pole nieporozumienia rolników z unia.
Tymon: Kto chce zniszczyć rolnictwo? Narracje sprzeciwu polskich rolników.
Emilka: Kto dręczy polskiego rolnika? O rolniczych interpretacjach systemu politycznego.
Konrad: Konflikt autorytetów w rolnictwie.
Gaja: Rolnicze alternatywy dla globalnego przemysłu spożywczego jako różnie motywowane zachowania ekonomiczne
Tosia (Antonina): Tytuł: Konie, psy i pszczoły – kiedy zwierzęta są „prawdziwe”?
Adam: Kiedyś to było - Gloryfikacja przeszłości wśród rolników.

3. Punktem wyjścia do badań terenowych grupy laboratoryjnej była katastrofa ekologiczna na Odrze w sierpniu 2022 roku. Inspirowani teoriami i metodologią badań antropologii nie-tylko-ludzkiej, błękitnej humanistyki, a także klasycznymi podejściami
antropologicznymi, staraliśmy się zgłębić szeroko rozumiane społeczne połączenia rzeki z lokalnymi mieszkańcami Krosna Odrzańskiego i okolic. Nasz teren okazał się miejscem krzyżowania się niepewności związanych z kryzysami Antropocenu, problemów małych polskich miast i przesiedleńczej historii „Ziem Odzyskanych”. W związku z tym badania szybko rozszerzyły się na różnorodne sfery zainteresowań, obejmując kwestie tożsamości przesiedleńczej, zogniskowane w pojęciu „poniemieckości”; lokalne konstruowanie pojęcia bezpieczeństwa; problematykę powodzi oraz inne aspekty współistnienia z rzeką i
zamieszkiwania przestrzeni miejskiej w kontekście polityk miejskich, a na końcu – co może być zaskakujące - (nie)widoczność katastrofy na Odrze.

Podczas prezentacji będą Państwo mieli okazję wysłuchać pięciu naszych wystąpień, które poruszają powyższe kwestie oraz zapoznać się z dodatkowymi działaniami, powstałymi we współpracy ze studentkami Instytutu Sztuk Wizualnych Uniwersytetu w Zielonej Górze i stowarzyszeniem 515 km Odry – wystawą „Podwodny Świat” oraz animacjami, które miały miejsce podczas „Rybobrania”, 15-16 czerwca 2024 r. w Krośnie Odrzańskim.
Instalację filmową – część wystawy, będzie można oglądać 19-20.03.2025 w Galerii Gabinet, pokój 101, IEiAK, ul. Żurawia 4

Tytuły wystąpień:
Hanna Kluzińska: „Poniemieckość a krośnieńskość”
Justyna Dominiak: „(Nie)widzialność kryzysu ekologicznego”
Luxuan Wang: „Afektywne zamieszkiwanie powodzi w Krośnie Odrzańskim”
Jagoda Paszta: “Przestrzeń społeczna, nie-tylko-ludzka, zamieszkiwanie a wykluczenie.”
Weronika Siemińska: „Konstruowanie bezpieczeństwa i ryzyka nad Odrą przez mieszkańców gminy Krosno Odrzańskie”.