Międzyuczelniany obóz etnograficzny 2025 - Podlasie
Badacz nie może żyć bez terenu, a dla większości z nas zbyt dużo czasu minęło od ostatnich badań. Początek maja br. był dla niektórych okazją do powrotu do etnograficznej praktyki. W dniach 10-17.05 odbyła się bowiem druga edycja, reaktywowanego w ubiegłym roku, Międzyuczelnianego Obozu Etnograficznego, tym razem na Podlasiu. W obozie brały udział osoby studenckie z pięciu ośrodków etnologicznych w kraju: Krakowa, Łodzi, Torunia, Warszawy i Wrocławia. Projekt był realizowany we współpracy z muzeami skansenowskimi w Ciechanowcu i Wasilkowie, Stowarzyszeniem Muzeów na Wolnym Powietrzu w Polsce oraz Narodowym Instytutem Kultury i Dziedzictwa Wsi; patronowała inicjatywa Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego „Młoda Antropologia”. Zespół badawczy z IEiAK UW, pod opieką dr Katarzyny Waszczyńskiej, składał się z: Martyny Chojnowskiej, Julii Duczmal, Anatola Dziarskiego, Poli Gradowskiej, Magdaleny Jochymek, Marty Majewskiej, Joanny Malinowskiej i Niny Mikołajczuk.
Bazą MOE było Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa Kluka w Ciechanowcu. Była to dla nas niepowtarzalna okazja by poznać tajniki funkcjonowania muzeum od środka, a wręcz magicznym doświadczeniem było spędzanie nocy w skansenie, gdzie pięknie podświetlone chaty towarzyszyły nam podczas wieczornej pracy przy transkrypcji wywiadów.
W pierwszych dniach zwiedziliśmy „nasze” muzeum w Ciechanowcu, a także mieliśmy okazję zobaczyć nowoczesne magazyny muzealne i poznać „od kuchni” tajniki konserwacji, przechowywania i katalogowania zbiorów.
Kolejnego dnia odwiedziliśmy Podlaskie Muzeum Kultury Ludowej w Wasilkowie, a potem ruszyliśmy w teren, na pierwsze rozmowy z mieszkańcami wsi znajdujących się na szlaku Krainy otwartych okiennic. Działaliśmy w Ciełuszkach, Kaniukach, Rybołach, a następnego dnia w Pawłach, Trześciance, Socach. Zakochaliśmy się bez reszty w tych krajobrazach i wsiach - na pewno tam kiedyś wrócimy!
Dwa dalsze dni spędziliśmy w okolicach Ciechanowca (Trojanówku, Wojnach-Szubach Szlacheckich, Wojnach-Szubach Włościańskich, Wyszonkach Kościelnych, Wyszonkach Wypychach, Dzierzbach Szlacheckich, Krzemieniu-Wsi, Krzemieniu-Zagaciach, Wiesce-Wsi i Łempicach), gdzie od świtu do zmierzchu prowadziliśmy rozmowy. Oprócz pytań o dawne życie na wsi, ciekawiły nas również współczesne tematy, o które pytaliśmy się w ramach badań dla Etnomozaiki.
Usłyszeliśmy mnóstwo fascynujących historii i wspomnień, ujrzeliśmy wiele tradycyjnie budowanych chat, graliśmy na ligawkach, jedliśmy z naszymi rozmówcami obiady, a nawet dostawaliśmy od nich rozmaite prezenty. Powroty do bazy bywały trudne, ale fizyczne zmęczenie nie mogło nam przeszkodzić w międzyinstytutowej integracji.
Ostatniego dnia dostaliśmy możliwość opowiedzenia o wynikach naszych badań podczas kończącej obóz konferencji pt. Dziedzictwo kulturowe podlaskiej wsi - dawne i współczesne konteksty. Zaproszeni zostali znamienici goście, przedstawiciele i przedstawicielki muzeów oraz oczywiście nasze opiekunki i opiekunowie. Później tego dnia, ostatni wspólny wieczór spędziliśmy na bankiecie, gdzie podczas pełnych uczuć rozmów mogliśmy rozluźnić się po całym tygodniu wytężonej pracy terenowej.
Powrót do Warszawy był trudny, ale jesteśmy naładowani pozytywną energią, a przepiękne Podlasie stało się dla nas źródłem inspiracji i dało nam wiele pomysłów na przyszłe badania. To był wspaniały czas, a w oczekiwaniu na MOE 2026 siadamy do transkrybowania wywiadów!