Laboratorium etnograficzne:Polesie. Etniczność na pograniczu
 |
Prowadzący: Wojciech Lipiński
Uczestnicy grupy: Przemysław Bociąga, Anna Czyżewska, Małgorzata Deja, Monika Dybowska, Katarzyna Kulik, Aleksandra Najer, Mateusz Niwiński, Maria Piechowska, Małgorzata Przybysz, Olga Rejt, Oksana Skobelewa, Łukasz Sokołowski, Tomasz Stepaniuk, Ewa Wołkanowska i Jędrzej Ziółkowski.
Badania w latach: 2002-2004
Teren:
Ukraina, obwód rówieński, rejony rokitniański, sarneński i dąbrowicki
Badania:
Rozpoczynając badania na terenie ukraińskiego Polesia z grupą laboratoryjną „Polesie. Etniczność na pograniczu” planowaliśmy skoncentrować się na problematyce etnicznej i narodowościowej. Wynikało to z inspiracji badaniami prowadzonymi na Polesiu w okresie międzywojennym przez Józefa Obrębskiego. Teren zweryfikował te zamierzenia. Nie porzuciliśmy ich zupełnie, jednak realizowane były w ograniczonym zakresie. Nie mogliśmy bowiem przejść obojętnie obok tematów, które wręcz narzucały się naszej uwadze, takich jak związki mieszkańców z otaczającym ich leśnym ekosystemem, żywa do niedawna instytucja pobratymstwa czy głębokie więzi z zaświatami. Przesunęliśmy też nasze zainteresowanie z etniczności w stronę religii, co wynikało z wielowyznaniowości terenu (prawosławni, katolicy, protestanci).
Po rocznej przerwie wracaliśmy na Polesie z myślą o kontynuacji badań, tym razem z grupą „Polesie. Etnografia wsi ukraińskiej”.
Efekty badań
1. Zbiór tekstów: Dzisiejsze Polesie,
red. W. Lipiński, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2013.
Spis treści - pdf
2. Prace laboratoryjne (archiwum IEiAK):
- Przemysław Bociąga, Poleska mitologia. Świadomość historyczna i dziedzictwo mieszkańców Polesia Wołyńskiego
- Anna Czyżewska, O wielowyznaniowych rodzinach Polesia Wołyńskiego
- Małgorzata Deja, Przesiedleni i miejscowi. Procesy asymilacyjne wśród ludności przesiedlonej z Lubelszczyzny na Polesie Wołyńskie
- Monika Dybowska, Kim jestem? Problemy tożsamości narodowej Polaków z rejonu rokitniańskiego
- Katarzyna Kulik, Czynniki wpływające na relacje badacz-badany w kontekście doświadczeń terenowych uczestników grupy laboratoryjnej „Polesie Wołyńskie. Etniczność na pograniczu”
- Aleksandra Najer, Moja chata jest twoją chatą. Pobratymstwo na Polesiu
- Mateusz Niwiński, Las w życiu mieszkańców Polesia Wołyńskiego
- Maria Piechowska, O identyfikacji narodowej mieszkańców wiosek przygranicznych rejonu rokitniańskiego na Ukrainie
- Małgorzata Przybysz, Dom na Polesiu Wołyńskim
- Olga Rejt, Obrzędowość pogrzebowa i kontakty ze światem zmarłych w Kamianem
- Oksana Skobelewa, Dusze zaprzedane diabłu
- Łukasz Sokołowski, Łomsk zawsze wierny. Identyfikacja narodowa Polaków z Tomaszgrodu na Polesiu Wołyńskim
- Tomasz Stepaniuk, Poleska cerkiew – miejsce święte
- Ewa Wołkanowska, Spór o cerkiew. Relacje między batiuszką a prawosławnymi mieszkańcami wsi na Polesiu Wołyńskim
- Jędrzej Ziółkowski, Obraz protestantów w oczach prawosławnych na Polesiu Wołyńskim
