Hubert Wierciński
Tytuł: Radiowo: społeczność lokalna w obliczu kryzysu ekologicznego
Laboratorium w latach: 2015-2017
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Proponowany cykl laboratorium etnograficznego to przede wszystkim interdyscyplinarna koncepcja badań nad jednym z ważniejszych problemów, z jakim borykają się mieszkańcy północno-zachodniej Warszawy. Źródłem tego problemu jest pobliskie wysypisko śmieci i kompostownia, które w znaczący sposób obniżają jakość życia w tym regionie. Społeczność lokalna nie pozostaje jednak bierna – zawiązana inicjatywa Stowarzyszenie Czyste Radiowo od miesięcy zabiega o poprawę jakości życia mieszkańców. Mieszkańcy Radiowa i okolic wydają się być zdeterminowani w walce o czyste powietrze i poprawę komfortu życia. Uważają, że pobliskie wysypisko i kompostownia są źródłem nie tylko problemów ekologicznych, ale także medycznych – smród i odpady mają pogarszać stan zdrowia dzieci i osób starszych lub cierpiących z powodu innych schorzeń.
Celem laboratorium jest więc zbadanie postaw, poglądów, praktyk i narracji społeczności lokalnej i organizacji reprezentujących jej interesy. Laboratorium ma charakter interdyscyplinarny: łączy ze sobą elementy antropologii środowiska, antropologii medycznej, antropologii katastrof i antropologii miasta. Słuchacze zapoznają się najnowszą literaturą i wynikami podobnych badań, a także w znaczący sposób poszerzą wiedzę z zakresu szeroko rozumianej antropologii. Jednym z celów zajęć jest także wypracowanie podstaw etnograficznego warsztatu badawczego wśród uczestników zajęć.
<wróć do spisu>
***
Weronika Izabela Plińska
Tytuł: Infrastruktura miejska Warszawy: obrazy, materialności, przestrzenie
Laboratorium w latach: 2015-2017
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Rondo Placu Zbawiciela w Warszawie to ten typ miejskiej infrastruktury, który umożliwia antropologiczne badanie swoistego „eksperymentu naturalnego”. Dzieje się tak za sprawą umieszczenia w centrum Placu rzeźby „Tęcza” Julity Wójcik. Produkcja przestrzeni (Lefebvre 1991) odbywa się tu, w głównej mierze, poprzez „inicjatywy”, „ingerencje” i „intruzje”, podejmowane tak przez zorganizowane, jak i przez efemeryczne „zbiorowości” aktorów społecznych, działających „w bezpośrednim sąsiedztwie” obiektu artystycznego (Gell 1998). Będąc pod stałym nadzorem kamer monitoringu miejskiego, kamer przemysłowych, kamer telewizyjnych i kamer zainstalowanych w telefonach komórkowych, Plac jest miejscem transmisji nieustannego „spektaklu” (Debord 2006). Skłania do zwrócenia uwagi właśnie na złożoną, wielopłaszczyznową infrastrukturę, która projektuje wspomniane interakcje. Zbliża to do rozumienia samej tej infrastruktury jako mediatora, którego sprawczość polega nie tylko na dostarczaniu surowców, ale też na utrwalaniu i potwierdzaniu istniejących hierarchii między ludźmi (Latour 2010).
Dodatkowo, przestrzeń wokół Placu możliwa jest do rozpoznania jako przestrzeń „ikonostarcia” (Latour 2010). Widziana z perspektyw podmiotu badającego, utkana jest ona bowiem z niepokoju i wątpliwości – nie sposób jest rozstrzygnąć, bez wnikliwych dociekań, czy mamy do czynienia z aktami kreacji, czy destrukcji, niszczenia, czy przebudowy. Rozpoznanie takie może wstępnie opisywać także przestrzeń Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, jako materializacji utopijnej wizji społeczeństwa po rewolucji – projektującej nie tylko pożądany kształt stosunków społecznych, ale także możliwą przyszłość (por. Buchli 1999, Jameson 2005). W przestrzeni „niepokoju i wątpliwości”, tym bardziej ważne jest to, co dla poszczególnych aktorów społecznych staje się wyznacznikiem „infrastruktury ich doświadczenia” (Dourish and Bell 2007), a więc to, co nadaje rytm ich codzienności: linie tramwajowe, linie autobusowe, linia metra, ścieżki rowerowe, a także oświetlenie.
Laboratorium etnograficzne badające infrastrukturę miejską na przykładzie Warszawy, może stać się przyczynkiem do podjęcia wielu tematów badawczych, przynależnych do różnych subdyscyplin. Kształt ostatecznej wersji syllabusa zajęć i szczegółowej listy lektur będą więc zależne od zainteresowań uczestników zajęć.
<wróć do spisu>
***
Jonna Mroczkowska
Tytuł: Etnografie polityki i pamięci. Krajobraz społeczny pogranicza polsko-białoruskiego w kontekście transformacji ustrojowej i koncepcji postsocjalizmu
Laboratorium w latach: 2015-2017
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Projekt laboratorium zakłada analizę społecznych skutków transformacji ustrojowej tj. praktyk i strategii radzenia sobie ze zmianą, sposobów pamiętania PRL oraz rozumienia polityki i państwa. Badania prowadzone będą w Sokółce i okolicznych wsiach położonych na wschód od miasteczka. Tak określony teren oferuje szereg pytań badawczych związanych m.in. z pogranicznym charakterem miejsca, kontaktami z Białorusią; historią rozwoju przemysłu wczasach PRL i wielokulturowością.
Projekt ma charakter monograficzny, choć jego założeniem jest możliwość wysunięcia szerszych wniosków na temat funkcjonowania społeczności lokalnych pasa przygranicznego na wschodzie Polski.
Celem laboratorium jest praktyczne zastosowanie zachodnich koncepcji postsocjalizmu oraz próba rozwinięcia polskiego głosu w dyskusji nad postsocjalizmem.
Zajęcia wzbogacone będą tekstami dotyczącymi polskiego kontekstu, tekstami dotyczącymi najistotniejszych problemów metodycznych i metodologicznych oraz archiwalnymi materiałami z badań etnograficznych.
Studenci w trakcie trwania kursu pracować będą nad projektem własnego kwestionariusza, następnie uczestniczyć będą wyjazdowych badaniach etnograficznych na Podlasiu. Na podstawie zebranych materiałów powstaną prace laboratoryjne. Dwuletni kurs zakładać będzie pogłębioną pracę nad warsztatem pisarskim i umiejętnością konstruowania tekstu naukowego.
<wróć do spisu>
***
Magdalena Lubańska
Tytuł: Cuda, praktyki pątnicze i ucieleśniona religijność społeczności katolickich na Rzeszowszczyźnie
Laboratorium w latach: 2015-2017
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem badań jest eksploracja, rozpoznanie i opis współczesnej religijności katolickiej w regionie południowo-wschodniej Polski. Badania terenowe prowadzone będą w okolicach Krosna (dwa wyjazdy terenowe) i Leżajska (dwa wyjazdy terenowe). Ich przedmiotem będzie przede wszystkim zmysłowy i materialny wymiar życia religijnego (kult przedmiotów religijnych, kwestia ich sprawczości, rola ciała i zmysłów w socjalizacji i ekspresji religijnej, szlaki pielgrzymkowe, kalwarie, „dróżki Matki Bożej” jako sposób doświadczania sacrum, wiara w wydarzenia cudowne i jej świadectwa). Problematyka ta będzie rozpatrywana w odniesieniu do kontekstu społecznego i historycznego. A tematy po pierwszym wyjeździe terenowym będą ewoluować w rozmaitych kierunkach, gdyż ostatecznie to sam teren „podpowie” nam, jakie pytania badawcze warto postawić. Zależy mi na tym, żeby projektowane prace laboratoryjne stanowiły próbę udzielenia odpowiedzi na problemowo ujęte pytanie natury antropologicznej, które studenci sformułują najpóźniej przed odbyciem dwóch ostatnich praktyk terenowych.
Podejście badawcze inspirowane będzie teorią, umożliwiającą wykroczenie poza obarczony wiktoriańską spuścizną intelektualną naszej dyscypliny nawyk analizowania ich przez szereg binarnych opozycji jak ciało/umysł, wiara/praktyka, religia/magia. Dlatego podejście teoretyczne realizowane w ramach laboratorium inspirowane będzie przede wszystkim podejściem fenomenologicznym, a dokładniej koncepcją ucieleśnienia w ujęciu Thomasa Csordasa. Z nowszych ujęć studenci zapoznają się też z antropologia performance’u (E. Schieffelin, R. Schehner), i egzystencjalną (M. Jackson).
Będziemy też korzystać z literatury przedmiotu z zakresu antropologii pielgrzymek, objawień i szeroko rozumianego sensualizmu religijnego; ale też antropologii uprzedzeń (na terenach tych mieszkały bowiem liczne społeczności żydowskie i zrozumienie pewnych aspektów religijnego imaginarium katolików nie będzie możliwe bez przywołania pamięci o mieszkających tam Żydach).
Wyjazdy badawcze dostosowane będą do kalendarza liturgicznego, tak by możliwe było prowadzenie obserwacji uczestniczącej w okresie ważnych uroczystości religijnych, przyciągających licznych pielgrzymów. Interesować nas będzie, w jaki sposób sceneria miejsca, sakralne przedmioty i postawy cielesne wpływają na imaginaria katolików i jak oni sami je wykorzystują do własnych ekspresji religijnych. Krótkie rozmowy przeprowadzone wówczas z pielgrzymami oraz obserwacje będą następnie stanowić jedynie punkt wyjścia do przeprowadzenia po ich zakończeniu pogłębionych wywiadów terenowych.
<wróć do spisu>
***
Tadeusz Baraniuk
Tytuł: Huculszczyzna - obszary pamięci
Laboratorium w latach: 2014-2016
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Grupa laboratoryjna będzie częścią szerszego projektu badań terenowych, realizowanego przez badaczy polskich z udziałem badaczy ukraińskich oraz studentów etnologii z Uniwersytetu Przykarpackiego w Iwano-Frankowsku. Centrum prowadzonych badań będzie rejon Werchowyny. Biorąc pod uwagę rozległość Huculszczyzny oraz charakterystyczne dla tego obszary rozproszenie osadnictwa, punkty badawcze zostaną ustalone podczas pierwszego pobytu w terenie. W trakcie badań terenowych planujemy m. in. prowadzenie wywiadów narracyjnych – dźwiękowych zapisów relacji autobiograficznych, opowiadanych historii rodzin i rodów huculskich, historii miejsc znaczących, wokół których ogniskuje się pamięć, takich jak cerkiew, dwór, cmentarz, osobliwości przyrodnicze. Przewidujemy także prowadzenie tematycznych wywiadów kwestionariuszowych, mapowanie lokalnej topografii i mikrotoponimii oraz różnorakich „miejsc pamięci”, które mogą być rozważane jako antropologiczne modele „huculskiego świata”, a także wykorzystanie przechowywanych fotografii, listów oraz pamiątek rodzinnych, publikowanych oraz rękopiśmiennych monografii wsi, pamiętników, kolekcji, kronik bractw cerkiewnych itp.
***
Magdalena Radkowska-Walkowicz
Tytuł: Antropologia rodziny i dzieciństwa
Laboratorium w latach: 2014-2016
Strona: http://childhoods.uw.edu.pl/studenci/labo/
Opis zajęć: w USOS
Zagadnienia związane z relacjami pokrewieństwa są w centrum zainteresowania antropologii niemal od jej początków. Tak jak większość współczesnych badaczy będziemy podkreślać kulturowe, a nie biologiczne uwarunkowania ideologii pokrewieństwa i metaforyczność kategorii powszechnie uznawanych za fakty biologiczne (np. kategoria krwi), jednocześnie zauważając rolę genetyki i związanych z nią potocznych definicji genu w dzisiejszych konceptualizacjach rodziny. Będziemy badać różne konstelacje rodzinne, także te wynikające z rozwoju nowych technologii reprodukcyjnych, takich jak zapłodnienie in vitro. Zwrócimy uwagę na takie fenomeny jak: macierzyństwo zastępcze (tzw. surogacja), banki spermy i komórek jajowych, rodzicielstwo par homoseksualnych – zjawiska te niewątpliwie zakwestionowały dotychczasowe spojrzenie na pokrewieństwo, macierzyństwo, ojcostwo i rodzinę w kulturze Zachodu. Niemniej przyjrzymy się także bardziej klasycznym tematom antropologicznym i socjologicznym, takim jak: adopcja, rozwód, małżeństwo, układy genderowe w rodzinie, rozkład obowiązków domowych, relacje między krewnymi i powinowatymi (np. teściową a synową, dziadkami a wnukami), seksualność, macierzyństwo, ojcostwo, partnerstwo, siostrzaństwo, braterstwo, obrzędy i rytuały rodzinne.
<wróć do spisu>
***
Anna Wieczorkiewicz
Tytuł: Egzotyka w perspektywie globalnego przemysłu kulturowego i różnych form mobilności. Warszawskie znaki Orientu
Laboratorium w latach: 2014-2016
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Dzisiaj niekoniecznie trzeba jechać do Indii, by zetknąć się z tym, co uważa się za ich klimat. Fascynacja tym subkontynentem znajduje szerokie odzwierciedlenie nie tylko w licznych scenariuszach podróży do Indii, ale i w praktykach konsumpcji. Korzystając z motywów zaczerpniętych z kultury indyjskiej lub jedynie kojarzących się z Indiami, ludzie Zachodu nadają barwę i jakość życiu codziennemu. Zastosowanie znajdują motywy o charakterze zdobniczym, orientalne elementy wystroju wnętrz czy ubiorów, kuchnia indyjska, medycyna ajurwedyjska, joga, praktyki medytacyjne, taniec, muzyka, filmy, religia, filozofia... Indyjskość wpuszczana w obieg globalnego przemysłu kulturowego ulega symbolicznym przekształceniom, wpisuje się w ofertę dostępną w konstruowaniu stylów życia, jest pomocna w układaniu projektów biograficznych. Przy okazji idea podróży do Indii – obecna w kulturze europejskiej od wieków – zmienia się w specyficzny sposób. Można przypuszczać, że zjawisko to stanowi odpowiedź na pewne potrzeby - warto spytać o to, jakie są to potrzeby i dlaczego zaspokaja się je w ten sposób.
<wróć do spisu>
***
Magdalena Zatorska
Tytuł: Chasydzkie pielgrzymki do Polski. Pamięć, historia i nowe przestrzenie interakcji społecznych
Laboratorium w latach: 2014-2016
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Co roku do czternastotysięcznego Leżajska, miejscowości położonej w województwie podkarpackim, zjeżdża kilka tysięcy chasydów z całego świata, którzy odwiedzają grób swojego duchowego przywódcy, cadyka Elimelecha (zm. 1786), by w rocznicę jego śmierci w tym szczególnym miejscu modlić się o zdrowie i powodzenie. Ohel zmarłego w 1814 roku cadyka Dawida Lelowera, znajdujący się w dwutysięcznym Lelowie (województwo śląskie), z tego samego powodu jest celem dorocznych pielgrzymek niemal pół tysiąca Żydów. Jak pod wpływem intensywnego chasydzkiego ruchu pielgrzymkowego zmienia się krajobraz i przestrzeń tych miejscowości? Jaki wpływ pielgrzymki chasydów mają na życie codzienne ich mieszkańców? To podstawowe kwestie, które będziemy badać w ramach laboratorium. Jest ono skierowane do osób zainteresowanych zagadnieniami kontaktów kulturowych, wielokulturowości (w tym krytyczną analizą tej kategorii), polityki kulturalnej i historycznej, a także relacjami polsko-żydowskimi.
<wróć do spisu>
***
Iwona Kaliszewska
Tytuł: Codzienność młodych Gruzinów, Badania w Tbilisi
Laboratorium w latach: 2013-2015
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Weekend na facebooku, na demonstracji czy w kawiarni? Jakie formy przybiera zaangażowanie młodych ludzi w sprawy publiczne? Jaki ma to związek z polityką państwa, a jaki z procesami globalizacyjnymi? Jest to dwuletni cykl zajęć łączących zajęcia o charakterze konwersatoryjnym z wyjazdami terenowymi. W ramach laboratorium student ma szanse uczestniczenia w projekcie badawczym na wszystkich etapach jego realizacji, pod opieką prowadzącego daną grupę laboratoryjną.
<wróć do spisu>
***
Tomasz Rakowski
Maja Dobiasz
Tytuł: Lokalne wymiary uczestnictwa w kulturze i animacja kultury. Etnograficzne "badania w działaniu"
Laboratorium w latach: 2013-2015
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem badań jest uchwycenie samorzutnego, spontanicznego i oddolnego charakteru powstawania treści kultury w społecznościach lokalnych Południowego Mazowsza, w okolicach Szydłowca i Przysuchy (Ostałów, Ostałówek, Sulistrowice, Zaława, Broniów, Cukrówka). Badania będą przede wszystkim prowadzone w środowiskach wiejskich uznawanych w dyskursach publicznych i często przez samych lokalnych aktorów za peryferyjne, należące do obszarów marginalizowanych i pozbawionych dostępu do kultury; są to wsie względnie odizolowane od dużych ośrodków, często dotknięte problemami ekonomiczno-społecznymi takimi jak bezrobocie i wahadłowe migracje zarobkowe. Podstawowym zadaniem warsztatu jest wytworzenie wiedzy o aktywności kulturalnej i społecznej, która przyznaje tym środowiskom obecność własnych, choć często ukrytych kompetencji kulturowych i twórczych oraz unika praktyk nieświadomego narzucania i kształtowania zewnętrznej, dominującej wizji uczestnictwa w kulturze.
<wróć do spisu>
***
Sławomir Sikora
Karolina Dudek
Tytuł: Grochów. Antropologia przestrzeni bliskich
Laboratorium w latach: 2013-2015
Strona: Facebook
Opis zajęć: w USOS
Miasto to palimpsest składający się z heterogenicznych obszarów, które nakładają się na siebie. To przestrzeń, którą tworzą rozległe sieci działań i zaludniają społeczno-techniczne hybrydy. Wytwarzana przez codzienne praktyki stale podlega przekształceniom. Badania współczesnego miasta muszą się wiązać z wielowymiarowy opisem, który uwzględni splot czynników historycznych, kulturowych i instytucjonalnych, działania aktorów ludzkich i pozaludzkich, to, co wizualne, i to, co multisensoryczne. Jak wytwarzane jest współczesne miasto? Punktem wyjścia będzie próba odpowiedzi na pytanie: „Gdzie jest Grochów?”.
Punktem wyjścia będzie próba odpowiedzi na pytanie: „Gdzie jest Grochów?”. Okazuje się bowiem, że sprawa nie jest wcale oczywista: jednostkowe geografie mieszkańców nie pokrywają się z oficjalnymi mapami. Będziemy starali się odpowiedzieć na pytanie, jak wytwarzana jest lokalność dzielnicy współczesnej metropolii – lokalność Grochowa. Jakim i czyim celom służy? W jaki sposób mieszkańcy tej dzielnicy konstruują jej obraz i jak go wykorzystują? Będziemy dążyli do uchwycenia różnych aspektów wytwarzania lokalności: od działalności wspólnot mieszkaniowych zaangażowanych w tworzenie i przekształcanie infrastruktury, artystów i animatorów kultury działających lokalnie i współpracujących z mieszkańcami Grochowa, po działania różnych aktorów w przestrzeni internetu.
Chcielibyśmy wykorzystać również przestrzeń internetu jako miejsce prowadzenia badań, narzędzie badawcze oraz przestrzeń współpracy i tworzenia wiedzy etnograficznej. Chcielibyśmy, aby multimedialna prezentacja wyników badań rekonstruowała to, co wyłaniać się będzie z narracji o mieszkaniu i działaniu na Grochowie. Będzie to wielogłosowa i wieloznaczna opowieść, rejestrująca sprzeczności i urwane wątki… a nade wszystko otwarta na kolejne odczytania i interpretacje – dlatego internet i hipertekst będą ważnymi narzędziami.
<wróć do spisu>
***
Gaweł Walczak
Tytuł: Inna Warszawa: etnograficzne badania stołecznych cudzoziemców
Laboratorium w latach: 2013-2015
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem badań jest przeprowadzenie analizy sytuacji społecznej w Warszawie pod kątem występowania różnych grup cudzoziemców oraz prowadzonych wobec nich działań organizacji pozarządowych i instytucji administracji publicznej. Projekt będzie realizowany metodą etnograficznych badań terenowych w Warszawie i okolicach. Jest to dwuletni cykl zajęć łączących zajęcia o charakterze konwersatoryjnym z wyjazdami terenowymi. W ramach laboratorium student ma szanse uczestniczenia w projekcie badawczym na wszystkich etapach jego realizacji, pod opieką prowadzącego daną grupę laboratoryjną.
<wróć do spisu>
***
Anna Malewska-Szałygin
Tytuł: Etnografia mediów: etnograficzne badanie odbioru przekazu medialnego
Laboratorium w latach: 2012-2014
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem projektowanych badań jest udokumentowanie i zinterpretowanie wpływu przekazu medialnego na wiedzę potoczną ludzi słabo wykształconych, a ściślej użytku, jaki robią mieszkańcy wsi z treści i obrazów produkowanych przez media. Projekt będzie realizowany metodą etnograficznych badań terenowych we wsiach powiatu Nowy Targ.
<wróć do spisu>
***
dr Piotr Cichocki
Tytuł: Kreowanie i kupowanie kultury. Wytwórczość a konsumpcja na wschodnim pograniczu Kurpiowszczyzny
Laboratorium w latach: 2012-2014
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem grupy laboratoryjnej jest zbadanie relacji wobec różnego rodzaju dóbr wśród mieszkańców zachodniej części Województwa Podlaskiego ze szczególnym nastawieniem na perspektywę wytwarzania i konsumowania dóbr materialnych i symbolicznych. Grupa zajmie się zmiennymi aspektami społecznego życia przedmiotów i znaczeń kulturowych z nimi związanych. Celem laboratorium będzie przebadanie ludzkiej relacji wobec towarów / dóbr kupowanych i uzyskiwanych na drodze wymiany “z zewnątrz” oraz dóbr i przedmiotów wytwarzanych przez rozmówców. By zbadać aspekt wytwórczości, ze szczególnym naciskiem będziemy zajmować się społecznością rolniczą z okolic Kolna i Nowogrodu w zachodniej części Województwa Podlaskiego.
<wróć do spisu>
***
Magdalena Zowczak
Tytuł: Kultura religijna wobec zmian społecznych. Studium społeczności lokalnej (Ukraina, Podole)
Laboratorium w latach: 2012-2014
Strona: https://etnologia.uw.edu.pl/kultura-religijna-polska-ukraina
Opis zajęć: w USOS
Konflikty i podziały społeczne, zarówno w Polsce jak i na Ukrainie, znajdują wyraz w różnych formach religijnej bądź parareligijnej ekspresji. Język symboli tradycji chrześcijańskiej, choćby oderwany od religii, pozostaje powszechnym środkiem komunikacji społecznej w Polsce i w niektórych innych krajach Europy Wschodniej, a także jednym z dominujących źródeł moralnego dyskursu. Dlatego celem projektowanych badań będzie antropologiczna interpretacja społecznej roli chrześcijaństwa w życiu wybranych społeczności i ich reprezentantów. Badania obejmą wyznawców katolicyzmu rzymskiego oraz Kościołów prawosławnych w kontakcie z denominacjami protestanckimi i ewentualnymi innymi grupami wyznaniowymi.
<wróć do spisu>
***
Karolina Bielenin-Lenczowska
Macedońskie Porecze 80 lat po Józefie Obrębskim
Laboratorium w latach: 2012-2014
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem laboratorium jest stworzenie współczesnej monografii regionu Porecze w Macedonii. Temat przewodni stanowią badania Józefa Obrębskiego, prowadzone w latach 30. XX w. w tym regionie, które dotyczyły wielu zagadnień (m.in. magii, etniczności czy pozycji kobiety w społeczności).
<wróć do spisu>
***
Kamila Baraniecka-Olszewska
Tytuł: Antropologia współczesności czy przeszłości? Warszawskie rekonstrukcje historyczne
Laboratorium w latach: 2011-2013
Strona:
Opis zajęć: w USOS
W ramach prowadzonych zajęć zamierzam zwrócić uwagę studentów na wycinek obecności historii we współczesnej kulturze, mianowicie na działalność grup historycznych. Przedmiotem naszych zainteresowań staną się więc nie tylko wszelkie rekonstrukcje bitew , potyczek i innych wydarzeń historycznych (rzeczywistych bądź fikcyjnych), ale też sposób funkcjonowania tych grup, ich stosunek do przeszłości, jak i do teraźniejszości.
<wróć do spisu>
***
Agata Ładykowska
Tytuł: Kryzys solidarności? Skutki likwidacji Stoczni Szczecińskiej w perspektywie antropologii społecznej
Laboratorium w latach: 2011-2013
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Projekt laboratoryjny stanowić będzie studium byłych pracowników Stoczni Szczecińskiej i społecznych skutków likwidacji Stoczni. Temat jest niezwykle istotny dla regionu zachodniopomorskiego.
<wróć do spisu>
***
Maria Małanicz-Przybylska
Tytuł: Nowoczesność i tradycja w kulturze współczesnych mieszkańców Podhala
Laboratorium w latach: 2011-2013
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem laboratorium „Nowoczesność i tradycja” będzie zbadanie tych przestrzeni kultury współczesnych mieszkańców Podhala, w których to, co dawne i „tradycyjne”, przeplata się z różnymi aspektami współczesności.
<wróć do spisu>
***
Anna Maria Szutowicz
Tytuł: Płeć, seksualność, polityka
Laboratorium w latach: 2011-2013
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Laboratorium wpisuje się w nurt antropologicznych studiów genderowych, nakierowany na analizę kodów kulturowych pod względem problematyki tożsamości płci. Badania prowadzone będą na wsiach kurpiowskich.
<wróć do spisu>
***
Żukowski Jacek
Tytuł: Przyroda w wielkim mieście. Percepcja środowiska przyrodniczego oraz jego ochrony wśród mieszkańców aglomeracji warszawskiej
Laboratorium w latach: 2011-2013
Strona:
Opis zajęć: w USOS
W trakcie zajęć laboratoryjnych podejmowany będzie problem relacji człowieka ze środowiskiem przyrodniczym w ramach współczesnej antropologii ekologicznej. Celem wstępnym laboratorium będzie ukazanie lokalnej wiedzy środowiskowej oraz naukowej wiedzy o środowisku jako konkurujących ze sobą konstrukcji społecznych, opartych na różnie zbudowanych narracjach o świecie przyrody.
<wróć do spisu>
***
Joanna Mroczkowska
Tytuł: Kulturowe aspekty konsumpcji i produkcji jedzenia. Etnografia okolic Dąbrowy Białostockiej
Laboratorium w latach: 2011-2013
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Projekt laboratorium zakłada analizę wzorów produkcji i konsumpcji jedzenia celem zbadania strategii i praktyk radzenia sobie ze zmianami społecznymi i ekonomicznymi na poziomie jednostkowym i społeczności lokalnej we wsiach wokół Dąbrowy Białostockiej . Projekt ma więc charakter monograficzny, choć jego założeniem jest możliwość wysunięcia szerszych wniosków na temat funkcjonowania społeczności lokalnych pasa przygranicznego na wschodzie Polski.
<wróć do spisu>
***
Maria Dębińska
Tytuł: Przestrzeń publiczna Warszawy z perspektywy antropologicznej
Laboratorium w latach: 2010-2012
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem laboratorium jest zbadanie przestrzeni publicznej Warszawy pod kątem dynamiki zachodzących w niej przemian. Badania będą się skupiać przede wszystkim na tych jej cechach, które są związane ze społecznym zróżnicowaniem, indywidualną i grupową aktywnością użytkowników, mechanizmami segregacji społecznej i wykluczenia. Podczas laboratorium studenci będą próbowali zbadać w jaki sposób postrzegana i używana jest przestrzeń publiczna Warszawy, jakie podziały symboliczne i społeczne w niej funkcjonują, i z jakimi barierami stykają się w niej poszczególne grupy mieszkańców.
<wróć do spisu>
Wojciech Lipiński
Tytuł: Religie i narody ukraińskiego Budziaku. Staroobrzędowcy nad Dunajem
Laboratorium w latach: 2010-2012
Strona: https://www.etnologia.uw.edu.pl/staroobrzedowcy-nad-dunajem
Opis zajęć: w USOS
Ukraiński Budziak, czyli część współczesnego obwodu odeskiego położona między granicą z Mołdawią i Rumunią a wybrzeżem Morza Czarnego, to wielokulturowy region zamieszkały przez przedstawicieli różnych narodów i religii. W jego południowej części położonej nad Dunajem, spotykamy głównie Ukraińców i Rosjan oraz mniej licznych Mołdawian, a także Bułgarów i Gagauzów. Dominującym wyznaniem jest prawosławie, jednak charakterystyczna dla regionu jest także obecność staroobrzędowców oraz przedstawicieli nowych kościołów protestanckich.
<wróć do spisu>
***
Ewa Maciejewska-Mroczek
Tytuł: Antropologia dzieciństwa
Laboratorium w latach: 2010-2012
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Kategorie dziecka i dzieciństwa w obecnie powszechnie rozumianym kształcie stanowią w kulturze zachodniej nowe zjawisko. W stosunkowo krótkim czasie obserwujemy ich wędrówkę z peryferyjnych obszarów życia społecznego do samego jego centrum. Efektem jest niejednoznaczny, paradoksalny status dzieci. Z jednej strony znajdują się one poza "wspólnym światem", tworzonym przez dorosłych. Stanowią grupę marginalizowaną ze względu na swą niepełność, niedoskonałość, nieracjonalność. Są postrzegane jako byty nakierowane na przyszłość, a nie pełnoprawne istoty ludzkie. Z drugiej zaś strony dziecko stanowi we współczesnej kulturze obiekt swoistej obsesji. Staje się najważniejszym projektem do zrealizowania, zadaniem do wykonania. Współczesne dzieciństwo to projekt utopijny: jest wolne od trosk dorosłych, znajduje się poza seksualnością, podziałami społecznymi, jest bliskie naturze. Oparty na takich założeniach mit szczęśliwego dzieciństwa można uznać za jeden z fundamentów współczesnej kultury.
<wróć do spisu>
***
Róża Rzeplińska
Tytuł: PRL z pamięci. Obraz Polski Ludowej w oczach warszawskiej inteligencji
Laboratorium w latach: 2010-2012
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Dominującym wspólnym doświadczeniem większości dorosłych Polaków jest życie w realnym socjalizmie. Dwadzieścia lat po upadku systemu można stawiać pytania o sposób zapamiętania tego czasu. Celem grupy laboratoryjnej PRL z pamięci jest ustalenie w jaki sposób PRL zachowała się w pamięci wykształconych mieszkańców stolicy: jakie są modele tej pamięci, co ją kształtowało, w jaki sposób jest ona wartościowana, gdzie we współczesnych zachowaniach społecznych i kulturze możemy znaleźć ślady socjalistycznego systemu, propagandy, prawa, stosunku do pracy, wartości, obrzędów i stylistyki. Pamięć zamkniętej epoki historycznej i wykształceni mieszkańcy miasta to świetne pola badawcze dla antropologa. Do udziału w grupie laboratoryjnej zapraszam studentów zainteresowanych Polską Ludową, chcących nauczyć się jak prowadzić etnograficzny wywiad oraz podjąć się wyzwania prowadzenia badań wśród wykształconych warszawiaków.
<wróć do spisu>
***
Hubert Wierciński
Tytuł: Różne spojrzenia na medycyną, zdrowie i chorobę - współczesne wyzwania antropologii medycznej
Laboratorium w latach: 2010-2012
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Antropologia medyczna w środowisku akademickim i "praktycznym" (złożonym z antropologów działających poza uniwersytetami) cieszy się dużą popularnością. Od lat 70 XX wieku po dziś dzień w lawinowy sposób przybywa interesujących i inspirujących lektur, prezentujących zarówno problemy metodologiczne, teoretyczne, jak i konkretne rezultaty badań terenowych. Niewątpliwie, wzrost zainteresowania tematami dotyczącymi zdrowia i choroby wiąże się z narastającymi problemami w obrębie służby zdrowia w krajach zachodnich oraz postępującym różnicowaniem się społeczeństw, tak pod względem etnicznym i kulturowym, jak i demograficznym. Swoją popularność antropologia medyczna zawdzięcza między innymi "bliskości" terenów badawczych i "innych" (zdrowie i choroba są przecież częścią życia każdego z nas) oraz możliwości praktycznego wykorzystania zbieranych danych i tworzonych interpretacji.
<wróć do spisu>
***
Robert Zydel
Etnografia rynku i konsumentów
Laboratorium w latach: 2010-2012
Strona:
Opis zajęć: w USOS
W ostatnich latach zarówno w Polsce jak i w wielu innych krajach, etnograficzne techniki i narzędzia badawcze wykorzystywane są w badaniach rynkowych. Powstają wyspecjalizowane podmioty gospodarcze oferujące tego typu usługi badawcze. Okazuje się, że etnografia jako nauka wypracowała metodologie ułatwiające zrozumienie ludzi i mechanizmów ich działania, które sprawdzają się zarówno w badaniu egzotycznych kultur jak i niszowych segmentów konsumentów. Monografię wsi od monografii centrum handlowego może różnić wiele, co nie znaczy, że zastosowane podejście badawcze ma być diametralnie różne.
<wróć do spisu>
Łukasz Smyrski
Tytuł: Etnografia krajobrazu
Laboratorium w latach: 2009-2011
Strona:
Opis zajęć: w USOS
W trakcie zajęć laboratoryjnych będziemy traktowali krajobraz jako "żywy" społeczny konstrukt, podlegający dynamicznym zmianom. Pejzaż ukazujący się zewnętrznemu obserwatorowi jako niezmienny i "wieczny", potraktujemy jako "płynny". Płynność zostaje osiągnięta w wyniku dialektyki społecznej praktyki i doświadczenia członków społeczności lokalnej. Jednocześnie będziemy starali się zbudować definicję krajobrazu, który na podstawie wstępnych założeń roboczo definiujemy jako światopogląd, przestrzeń, a także niewidoczną "siłę" wpływającą na ludzką tożsamość. Powiązanie krajobrazu z problematyką społeczności lokalnej pozwoli umieścić przedmiot naszego zainteresowania w szerszym kontekście tematów i problemów naukowych realizowanych w czołowych ośrodkach antropologicznych w Europie.
Miejsce badań: południowe obszary Polski (Podhale, Gorce).
<wróć do spisu>
***
Katarzyna Kuzko
Jolanta Wiśniewska
Tytuł: Historia mówiona jako 'obiekt' muzealny
Laboratorium w latach: 2009-2011
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Teren badań: prawobrzeżna Warszawa. Grupa badana: mieszkańcy prawobrzeżnej Warszawy, zwłaszcza "zasiedziali" - zamieszkali tuż po II wojnie światowej i wcześniej. Metody: obserwacja uczestnicząca, pogłębiony wywiad etnograficzny, metoda biograficzna . Słowa kluczowe: historia mówiona, ciągłość historyczna, narracja, przeszłość, pamięć, wiedza historyczna, dziedzictwo
<wróć do spisu>
***
Katarzyna Waszczyńska
Tytuł: Monografia północno-zachodniej Suwalszczyzny
Laboratorium w latach: 2009-2011
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Cel laboratorium:
1. nauka warsztatu etnografa - od przygotowania projektu badawczego po jego realizację (praca w terenie: prowadzenie rozmowy, obserwacja, notatki terenowe, dziennik terenowy, dokumentacja fotograficzna/filmowa; spisywanie i analiza zebranego materiału) i podsumowanie w postaci pracy laboratoryjnej;
2. zebranie materiału empirycznego dotyczącego ważnych, z punktu widzenia badanej społeczności północno-zachodniej Suwalszczyzny, aspektów życia i kultury. Dlatego też tematyka może być tu zróżnicowana i dotyczyć zarówno kwestii krajobrazu kulturowego np. małej architektury (np. kapliczek), miejsc historycznych (np. głazy, mogiły), ale także kwestii relacji rodzinnych, sąsiedzkich czy z przybyszami np. innymi etnicznie czy wyznaniowo (Staroobrzędowcy, Żydzi, ewangelicy itd.), a także "współczesnymi innymi"- turystami; pamięci historycznej - dotyczącej historii rodziny, miejscowości, regionu, jak również życia codziennego, czasu świątecznego (dorocznego i rodzinnego) itd.
<wróć do spisu>
***
Iwona Kaliszewska
Iwa Kołodziejska
Tytuł: Świeckie i religijne autorytety na Podolu Wschodnim
Laboratorium w latach: 2009-2011
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Badania terenowe wśród mieszkańców obwodu winnickiego na Podolu Wschodnim. Naszym celem będzie prześledzenie kto i dlaczego obdarzany jest na Podolu autorytetem społecznym. Będą nas interesować zarówno autorytety "dotykalne" takie jak rodzice, miejscowy ksiądz, pop lub nauczyciel oraz medialne takie jak politycy (np. liderzy pomarańczowej rewolucji), znani sportowcy. Chcemy zbadać jakiego rodzaju motywacje towarzyszą ludziom - młodzieży i osobom starszym, obdarzającym autorytetem konkretną osobę. Jaki jest wpływ poszczególnych autorytetów na tworzenie wiedzy potocznej przez mieszkańców niewielkich wspólnot lokalnych, na ich postawy społeczne, podejmowane przez nich decyzje, percepcję otaczającego ich świata, wyobrażenia o władzy i prawach rządzących światem. Chcemy zwrócić uwagę na przeplatanie się różnych wątków (elementów wiedzy pochodzących z różnych źródeł) w obrębie wiedzy potocznej rozmówców oraz na to czy można mówić o wielości autorytetów, która na eklektyzm tej wiedzy wpływa.
<wróć do spisu>
***
Piotr Cichocki
Wspólnota lokalna i światłowód. Internet i nowe media w użyciu mieszkańców powiatu Augustowskiego
Laboratorium w latach: 2009-2011
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Celem zajęć laboratoryjnych i praktyk terenowych jest zaobserowanie, opisanie i zinterpretowanie procesów, jakie dokonują się w związku z pojawieniem się komunikacji internetowej i multimedialnej na terenach uznawanych za tradycyjne. Odnoszę się tu do tego rodzaju etnografii, która uznaje konkretnego człowieka za centrum swojego zainteresowania. Podstawowe założenie brzmi, że zarówno życie we wspólnocie lokalnej, jak i udział we współczesnej komunikacji elektronicznej (oglądanie telewizji, czytanie magazynów, odbiór internetu) przynoszą specyficzne wyobrażenia o świecie. Celem laboratorium jest zbadanie, jak te wyobrażenia się wykluczają, uzupełniają, przeplatają czy wzajemnie wzmacniają.
<wróć do spisu>
***
Helena Patzer
Tytuł: Zmiany na Podlasiu pod wpływem migracji
Laboratorium w latach: 2009-2011
Strona:
Opis zajęć: w USOS
Temat grupy dotyczy jednego z ważniejszych współczesnych zjawisk społecznych - migracji. W czasie badań przyjrzymy się dynamice migracji zagranicznych i ich konsekwencjom, zwracając szczególną uwagę na wpływ migracji na kraj pochodzenia. W wyniku migracji zachodzą głębokie zmiany społeczne, które będziemy starali się uchwycić. Migracja zmienia hierarchię społeczną, role odgrywane przez kobiety i mężczyzn, relacje rodzinne i przyjacielskie, stosunki ekonomiczne, krajobraz kulturowy i naturalny, normy i wartości kulturowe, praktyki społeczne, gusta i upodobania.
<wróć do spisu>
***
