Centrum Badań Antropologicznych nad Prawosławiem(CBAnP)

Nowy warsztat naukowy i jego kluczowe kategorie analityczne

Wypracowany warsztat naukowy umożliwia wykroczenie w antropologicznej analizie życia społeczno-religijnego poza kłopotliwe dualizmy i uprzedzenia, wyrosłe z zachodniocentrycznej perspektywy epistemologicznej. Tworząc go dokonano nowatorskiej syntezy wywiedzionych z prawosławnej teologii kategorii – uobecnienia, energii, synergii, życiodajności, wyrażających problem przejawiania się świętości w przedmiotach i sposobu jej doświadczania – z wybraną literaturą przedmiotu, podejmującą zagadnienie relacji między odbiorcą a przedmiotem kultowym, czy obiektem muzealnym. W celu zaadaptowania owych kategorii na grunt antropologiczny zrewidowano refleksją antropologiczną zakorzenioną w nowoczesnym okulocentryzmie i traktowaniu reprezentacji jako bardziej wyrafinowanego sposobu doświadczenia estetycznego i religijnego, eksponując znaczenie ucieleśnienia i synestezji jako równouprawnionych sposobów doświadczania relacji z przedmiotem, i mających wpływ na wielorakie tryby ich patrymonializacji i współwytwarzania ich sprawczości.

W badaniu praktyk ekonomicznych dokonano dekonstrukcji aparatu pojęciowego akcentującego organiczne i znamienne dla nowoczesności połączenie indywidualizmu, religii sprywatyzowanej i sukcesu ekonomicznego i zaproponowano nowatorską kategorię „religia-cum-kultura”, opisującą konceptualizacje dobrobytu i sukcesu ekonomicznego oparte na prymacie wspólnoty, podlegającej z jednej strony oddziaływaniu prawosławia, z drugiej zaś socjalistycznego projektu ideologicznego.

Kluczowe kategorie analityczne:
• Uobecnienie
• Synestezja
• Synergia
• Życiodajność
• Energia
• Ucieleśnienie
• Patrymonializacja
• Religia-cum-cultura

Powiązane materiały