Centrum Badań Antropologicznych nad Prawosławiem Ławra Poczajowska
Magdalena Zatorska
Przedmiotem badań prowadzonych na Ukrainie są praktyki religijne związane ze zdrowiem, podejmowane najczęściej w miejscach kultu takich jak sanktuaria i monastery. Ławra Poczajowska to jeden z najważniejszych prawosławnych ośrodków pątniczych na Ukrainie. Przyciąga duże i zróżnicowane grono wiernych.
Wielość podejmowanych w sanktuarium i jego okolicach praktyk religijnych związana jest z nagromadzeniem na stosunkowo niewiekiej przestrzeni licznych obiektów sakralnych. Kompleks świątynny obejmuje Sobór Zaśnięcia Matki Bożej wraz z kamieniem z odciskiem stopy Matki Bożej i cudowną Poczajowską Ikoną Matki Bożej; cerkiew św. Hioba Poczajowskiego, w której znajdują się relikwie świętych Hioba i Amfilocha, a także jaskinia, znana jako miejsce modlitwy św. Hioba; sobór Trójcy Świętej oraz wybudowany w ostatnich latach okazały Sobór Przemienienia Pańskiego. Wierni podczas pielgrzymki do Poczajowa odwiedzają również cmentarz monasterski z grobem św. Amfilocha, oddalony o około 2,5 km skit Ducha Świętego, a także źródło św. Anny w położonych 30 km na północny wschód Onyszkowcach.
Badania prowadzone w ramach projektu pozwalają opisać zróżnicowane praktyki podejmowane wobec obiektów materialnych uznawanych za uzdrawiające lub cudowne, a także uchwycić, jak konceptualizowana i praktykowana jest ich sprawczość. Praktyki podejmowane przez wiernych odwiedzających Poczajów interpretowane są w szerszym kontekście praktyk i dyskursów związanych ze zdrowiem i religią na Ukrainie Zachodniej.
