Labor, Work and Action in Polish Community Gardens: Interlaced or Disconnected?

Niedawno w czasopiśmie „East European Politics, Societies, and Cultures” ukazał się artykuł pt. „Labor, Work and Action in Polish Community Gardens: Interlaced or Disconnected?” autorstwa Doroty Rancew-Sikory (Instytut Socjologii UG), Joanny Krukowskiej (Instytut Socjologii UG) i Anny Horolets (IEiAK UW) poświęcony ogrodom społecznościowym w Polsce.

Napisany na podstawie wywiadów i obserwacji prowadzonych w 12 ogrodach w kilku polskich miastach, a także netnografii, artykuł zwraca uwagę na niektóre paradoksy ogrodów.

Ogrody społecznościowe są uważane za przykład innowacji społeczno-ekologicznej, która może przyczynić się do ukształtowania nowych relacji ludzi ze środowiskiem przyrodniczym. Ten artykuł zwraca uwagę na różne rodzaje pracy, które trzeba wykonać, aby ogrody społecznościowe założyć i utrzymać. Autorki wykorzystały ramy analityczne Hanny Arendt przedstawione w książce "Kondycja ludzka" i wykazały, że, podobnie jak w dominujących układach społecznych nowoczesności, także w ogrodach społecznościowych żmudna praca fizyczna i praca reprodukcyjna (labour), prace budowlane i organizacyjne, mające namacalny wynik (work), oraz działania związane z komunikacją społeczną i kształtujące tożsamość (action) są hierarchicznie waloryzowane i oddzielone od siebie. Te pierwsze, kluczowe z punktu widzenia utrzymania ogrodu i dobrostanu roślin, plasują się w hierarchii najniżej. Jest to zasadniczo niezgodne z ideami leżącymi u podłoża ogrodów społecznościowych i ogranicza ich możliwości w zakresie osiągnięcia założonych celów. Innowacyjny potencjał ogrodów społecznościowych nie jest związany z nowymi sposobami nawiązywania relacji z roślinami; leży on głównie w płaszczyźnie kulturowo-społecznej. Ogrody mają potencjał krzewienia w polskich miastach idei i wzorów zachodnio-europejskich i są znakiem odchodzenia od socjalistycznej przeszłości. Jako nowy typ otwartej i zielonej przestrzeni publicznej zachęcają do zaangażowania się mieszkańców i mieszkanek w prace ogrodnicze i podejmowania kolektywnych działań. Zwiększają także ich wiedzę ekologiczną, i przez to – raczej niż przez pracę z roślinami - mogą sprzyjać kształtowaniu się bardziej zrównoważonego podejścia do rozwoju miast.

Dane artykułu i link do strony czasopisma:

Rancew-Sikora D., Krukowska J., Horolets A. 2025. Labor, Work and Action in Polish Community Gardens: Interlaced or Disconnected? East European Politics, Societies and Cultures. Online first: DOI: 10.1177/08883254251332299

https://journals.sagepub.com/doi/10.1177/08883254251332299 [2]